W artykule pt. “Trakcja kręgosłupa – rehabilitacja” omówiliśmy pozytywne efekty działania trakcji na struktury kręgosłupa, przedstawiliśmy różne odmiany trakcji, począwszy od zabiegów wykonanych przez fizjoterapeutów po zwisanie na drążku i terapię inwersji. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się szerzej terapii inwersji, która jest doskonałym sposobem radzenia sobie z przewlekłymi bólami kręgosłupa w domowych warunkach
Zabieg trakcji zaleca się przeprowadzać w gabinecie fizjoterapeutów w szczególności w przypadku fazy ostrej dolegliwości bólowych kręgosłupa – np. podczas ataku rwy kulszowej. Zaletą trakcji przeprowadzonej pod okiem fizjoterapeuty jest możliwość dokładnego dostosowania metody przeprowadzania zabiegu do aktualnego stanu chorego i nasilenia objawów bólowych. Terapie inwersji powinno się stosować profilaktycznie w celu zapobiegania dolegliwości bólowych kręgosłupa, zwłaszcza w okresie umiarkowanego nasilenia objawów. Umożliwia ona rozluźnienie mięśni, które często w wyniku rwy kulszowej, czy w zespołach korzeniowych są nadmiernie napięte – takich jak mięśnie pleców i mięśnie kulszowo goleniowe. O ile napięte mięśnie można rozluźnić na wiele sposobów – np. poprzez zastosowanie ćwiczeń rozciągających – tak trakcja jest niezbędna, by możliwie szybko zwiększyć przestrzeń pomiędzy elementami kręgosłupa. Podczas gdy wiele form terapii może być wykonywanych tylko pod profesjonalną opieką, zaletą terapii inwersji jest możliwość przeprowadzenia jej przy użyciu odpowiedniego sprzętu przez samego chorego w zaciszu własnego domu.
Terapia inwersji to metoda leczenia bólu kręgosłupa, która polega na inwersji ciała (zawieszanie do góry nogami) i uzyskania dzięki temu trakcji kręgosłupa. Wiszenie do góry nogami doskonale rozciąga lędźwiowy odcinek kręgosłupa oraz wpływa odprężająco na wszystkie mięśnie i stawy, które są poniżej punktu zaczepienia. Sama inwersja znana jest już od starożytności – stosowali ją już Egipcjanie 3000 lat pne. W 480 roku pne Hipokrates uważany za ojca medycyny napisał instrukcję opisującą jak przeprowadzać trakcję kręgosłupa. Hipokrates do przeprowadzenia zabiegu wykorzystywał drabinę, do której w bezpieczny sposób przywiązywał chorego. Następnie pacjent wraz z drabiną był unoszony do góry. Aby zwiększyć intensywność trakcji Hipokrates stosował dodatkowo siły wstrząsowe. W obecnych czasach do terapii inwersji stosuje się specjalnie zaprojektowane do tego celu ławki inwersyjne lub buty grawitacyjne, za pomocą których można zawiesić się do drążka. Zakup butów grawitacyjnych lub ławki inwersyjnej stanowi relatywnie niski koszt w porównaniu z kosztami zabiegów u fizjoterapeutów. Pacjent dzięki takiemu zakupowi zyskuje możliwość bezpiecznego stosowania trakcji, gdy tylko czuje taką potrzebę – np. gdy tylko odczuwa nasilenie objawów bólowych promieniujących do nogi.
Nie eksperymentuj jak Hipokrates! 🙂
Wejdź do Sklepu, aby zobaczyć pełną ofertę rekomendowanych przez nas ławek grawitacyjnych, które zebraliśmy w jednym miejscu dla zdrowia Twojego kręgosłupa!
Terapia inwersji jest jeszcze mało rozpowszechniona w Polsce, natomiast cieszy się dużą popularnością i jest sprawdzoną metodą leczenia bólu kręgosłupa w Stanach Zjednoczonych i w wielu innych krajach. W U.S.A. terapia inwersji została spopularyzowana już w latach 80 XX wieku przez inżyniera i założyciela marki Teeter – Roger’a Teeter’a. O skuteczności tej terapii mogą świadczyć badania, w których porównano dwie grupy pacjentów z bólem kulszowym u których planowano przeprowadzenie operacji. Wszyscy pacjenci poddawani byli zabiegom fizykoterapeutycznym, podczas gdy jedna grupa dodatkowo stosowała terapię inwersji na ławce grawitacyjnej Teeter przez 30 dni. Po zakończeniu badania u osób, które stosowały terapię inwersji konieczność wykonania operacji spadła o 70,5%! Badanie zostało przeprowadzone na pilotażowej grupie losowych pacjentów w Newcastle General Hospital w Wielkiej Brytanii.
W U.S.A. buty grawitacyjne oraz ławki grawitacyjne marki Teeter zostały zatwierdzone przez FDA (ang. Food and Drug Administration) – czyli rządową instytucję zajmującą się kontrolą żywności, leków i urządzeń medycznych znaną ze swych rygorystycznych przepisów. FDA zatwierdziło buty grawitacyjne i stoły inwersyjne marki Teeter jako produkt medyczny I klasy ze wskazaniem do stosowania w przypadku: bólu pleców, rwy kulszowej, napięcia mięśniowego, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, przepukliny, stenozy kanału kręgowego oraz skrzywienia kręgosłupa wywołane przykurczem mięśni.
Film prezentujący historię popularyzatora terapii inwersji i założyciela marki Teeter zajmującej się produkcją i sprzedażą butów oraz ławek inwersyjnych – Roger’a Teeter’a:
Buty grawitacyjne
Buty grawitacyjne to zapinane powyżej kostek obręcze wyposażone w klamry zamykające i hak, przeznaczone do zawieszania się na drążku. Buty tego rodzaju można spotkać na siłowniach, gdzie wykorzystywane są one głównie do treningu mięśni brzucha oraz mięśni nóg za pomocą własnego ciężaru ciała. Wykonane są z lekkiej, ale trwałej skorupy wyłożonej grubą wykładziną z miękkiej pianki, która poprawia komfort ich użytkowania. W odróżnieniu od standardowego zwisu na drążku, który najlepiej rozciąga piersiowy odcinek kręgosłupa – zawieszanie się do góry nogami powoduje większe rozciągnięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. W przypadku zastosowania butów grawitacyjnych można też wydłużyć czas ćwiczenia, ponieważ nie trzeba mieć tak silnych rąk jak w przypadku tradycyjnego zwisania. Zawieszanie się na drążku za pomocą butów grawitacyjnych wymaga dobrej sprawności fizycznej, dlatego buty grawitacyjne zalecane są osobom w miarę wysportowanym. Osoby starsze lub mniej wytrenowane powinny używać stołów inwersyjnych, które zostaną opisane w dalszej części artykułu.
Jak wygląda trakcja kręgosłupa z użyciem butów grawitacyjnych?
Do przeprowadzenia trakcji kręgosłupa z użyciem butów grawitacyjnych niezbędny jest drążek do podciągania. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się stosować wytrzymałe drążki montowane do ściany lub sufitu i zawieszać się na drążku pod okiem innych domowników. Przed rozpoczęciem trakcji należy upewnić się czy wszystkie klamry są dokładnie zapięte. Do drążka można przywiązać mocny pasek, który ułatwi nam opuszczanie się na początku ćwiczenia oraz unoszenie się do góry, gdy będziemy kończyć trakcję. Zaczynając ćwiczenie chwytamy drążek za pomocą dłoni, jedną nogę – tą którą będziemy zawieszać jako pierwszą, stawiamy lekko z tyłu i energicznym ruchem wybijamy się z ziemi. Unosimy nogi zaczepiając się jednym butem grawitacyjnym do drążka, a następnie dokładamy drugą nogę i delikatnie opuszczamy się w dół za pomocą przymocowanego do drążka paska. Gdy odczuwamy dyskomfort związany z krwią napływającą do głowy możemy robić przerwy podciągając się do góry i łapiąc się ponownie drążka. Ta pozycja zapewnia nam odpoczynek, a jednocześnie doskonale rozciąga tylne pasmo mięśni łydek oraz mięśnie kulszowo – goleniowe. Gdy wykonujemy inwersje po raz pierwszy nie przesadzajmy z długością ćwiczenia – wystarczy jak będziemy przebywać w pozycji odwróconej 1-2 minuty.
Ławka inwersyjna (inaczej stół inwersyjny, ławka grawitacyjna)
Ławka inwersyjna to zaprojektowane specjalnie na potrzeby inwersji urządzenie, które umożliwia choremu samodzielnie i bezpieczne przeprowadzenie zabiegu trakcji kręgosłupa. Wyglądem przypomina ławeczkę do ćwiczeń umieszczoną na solidnej i stabilnej podstawie. Urządzenia tego typu można spotkać np. w sanatoriach i klinikach specjalizujących się leczeniem schorzeń kręgosłupa. Stół grawitacyjny jest zazwyczaj wyłożony miękkim materiałem i posiada wyściełane pianką chwytaki na nogi, które umożliwiają wygodne wykonywanie ćwiczeń. Ławka inwersyjna posiada specjalny mechanizm obrotowy, dzięki któremu osoba z niej korzystająca może po zaczepieniu nóg przekręcić ją do odwróconej pozycji, a następnie powrócić do pozycji pionowej. Dobrze wyregulowany do wzrostu użytkownika stół inwersyjny jest tak zbalansowany, że do wykonania obrotu wystarczy przełożenie ramion ponad głowę lub niewielkie ugięcie nóg w kolanach. Zaletą ławki grawitacyjnej jest możliwość zablokowania go pod odpowiednim kątem, dzięki czemu inwersję można rozpocząć od niewielkiego pochylenia – np. 30 – 45o i stopniowo zwiększać kąt nachylenia aż do 90o. Ławka inwersyjna jest wyjątkowa prosta w użytkowaniu i w odróżnieniu od butów grawitacyjnych może być używana przez każdego, niezależnie od wieku i sprawności fizycznej.
Zobacz film (wersja anglojęzyczna) prezentujący w jaki sposób stół grawitacyjny działa na kręgosłup – kliknij TUTAJ.
Jak długo i jak często wykonywać inwersję
Nie ma ściśle ustalonych reguł jak długo i jak często stosować inwersje – musimy obserwować jak reaguje nasz organizm i odpowiednio dostosowywać nasz program ćwiczeń tak, aby uzyskać z niego maksymalne korzyści. Gdy rozpoczynamy terapię inwersji musimy przyzwyczaić się do odwróconej pozycji, dlatego należy zacząć od krótszych sesji treningowych i wraz z postępami wydłużać czas inwersji. Średni czas przebywania w pozycji odwróconej to ok. 1-3 minuty dla osób początkujących, 3 do 7 minut dla osób średnio zaawansowanych i 7 do 15 minut dla osób zaawansowanych. Inwersje można wykonywać codziennie, a niektórzy dla uzyskania najlepszych efektów zalecają stosować ją 2 razy dziennie.
Generalnie im częściej i dłużej wykonujemy inwersję tym lepiej dla naszych pleców – jednak nie jest to ścisła reguła i u niektórych osób korzystniejsze może okazać się stosowanie trakcji tylko 1 – 2 razy w tygodniu. Jeszcze inni największe profity będą odczuwać stosując terapię tylko w momencie pogorszenia objawów bólowych. Aby zwiększyć korzyści wynikające z inwersji – niezależnie czy przeprowadzamy ją za pomocą butów grawitacyjnych, czy z użyciem ławki inwersyjnej – przebywając w pozycji odwróconej należy skoncentrować się na głębokim oddechu i maksymalnym rozluźnieniu mięśni. Gdy nasz organizm przyzwyczai się już do nowej pozycji możemy do naszego programu treningowego dodać różne ćwiczenia – takie jak obroty tułowia i głowy, odwrócone przysiady, przeprosty i brzuszki.
Terapia inwersji – przeciwwskazania
Terapia inwersji daje doskonałe efekty w leczeniu rwy kulszowej oraz dyskopatii lędźwiowej i wielu innych schorzeniach kręgosłupa w domowych warunkach. Dodatkowymi zaletami tej terapii, potwierdzonymi przez wielu jej zwolenników, jest poprawa krążenia, redukcja stresu, zwiększenie sprawności umysłowej oraz znaczna poprawa równowagi i orientacji. Niestety, pomimo wielu zalet inwersja nie jest metodą dla wszystkich. Przeciwwskazaniem do terapii inwersji jest nadciśnienie tętnicze, niektóre schorzenia sercowo – naczyniowe oraz tętniaki.
Ponieważ przebywanie w odwróconej pozycji zwiększa ciśnienie krwi wewnątrz głowy i oczu należy zachować ostrożność w przypadku różnych chorób wzroku – takich jak: jaskra oraz różne schorzenia siatkówki. Metoda ta nie może być też stosowana u kobiet w ciąży oraz osób po udarze. Inne przeciwwskazania są takie same jak w przypadku wszystkich rodzajach trakcji kręgosłupa – tj. kręgozmyk, osteoporoza, guzy w okolicy kręgosłupa i przepuklina brzuszna. W przypadku współistnienia dolegliwości wymienionych powyżej przed zastosowaniem inwersji należy zasięgnąć porady lekarza specjalisty.
Jeśli zainteresował Cię ten temat, ale nie jesteś zdecydowany na taki przyrząd do domu lub zwyczajnie nie masz miejsca, aby postawić ławkę grawitacyjną do ćwiczeń to być może zainteresuje Cię temat drabinek gimnastycznych. Zajmują one znacznie mniej miejsca, a pozwalają na regularne rozciąganie kręgosłupa w zwisie swobodnym na rękach. Jest to również rodzaj delikatnej trakcji, za to bardziej przystępnej dla osób, które czują opory przed odwróceniem się do góry nogami na ławce grawitacyjnej. Jest to też świetna alternatywa dla osób, które ze względu na przeciwskazania, np. choroby serca, choroby krążeniowo-naczyniowe, nadciśnienie tętnicze czy niektóre choroby oczu, nie mogą korzystać z terapii inwersji i wykonywać trakcji w podwieszeniu do góry nogami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat drabinek i zastanawiasz się czy było by to odpowiednie rozwiązanie dla Ciebie, koniecznie zapoznaj się również z artykułem: Drabinka treningowa do domu.
Ciekawy artykuł. Stosuje buty grawitacyjne od dłuższego czasu, jakieś 2 lata. Bardzo mi pomagają, szczególnie stosuje je po dźwiganiu jakichś ciężkich rzeczy kiedy kręgosłup jest obciążony. Czasami również używam ich przed takim wysiłkiem, a kiedy kręgosłup boli mnie jeszcze raz po tym. Przy stwierdzonej dyskopatii mi dają naprawdę sporą ulgę.
Ja problemy dyskopatią i rwą kulszową mam już od 3 lat, ból wchodzi mi w prawą stopę, odczuwam takie mrowienie i jakkby niedowład w okolicy 2 palca u stopy oraz ból w lędźwiach, które nasilały się przy dugim siedzeniu. Przez ostatnie 3 mc testowałem ćwiczenia na drążku z użyciem butów grawitacyjnych i muszę przyznać, że jestem bardzo pozytywnie zaskoczony wynikami. Już wcześniej miałem do czynienia z trakcją u fizykoterapeuty i wtedy też widziałem poprawę, ale ze względu na koszty zabiegów (80 zł od zabiegu) po 5 wizytach zrezygnowałem. Gdy zaczynałem używać butów grawitacyjnych trochę obawiałem się czy w tej pozycji wytrzymam chociaż minute – ale to wszystko kwestia przyzwyczajenia – obecnie wieszam się na butach grawitacyjnych po 5 minut 2-3 razy w tygodniu. Już po 2 tygodniach odczułem poprawe – mrowienie i dziwne uczucie w stopie było coraz słabsze, aż w końcu minęło całkowicie. ból w lędźwiach też jest mniejszy – ocenił bym go na 40% tego co miałem na początku i mam nadzieje, że z czasem minie całkiem. Ogólnie polecam wypróbować wszystkim z podobnymi problemami – nic jak dotąd tak mi nie pomagało na ból pleców, a przez 3 lata próbowałem wiele popularnych metod leczenia – byłem u kilku fizoterapeutów, masażystów a nawet w akcie desperacji odwiedziłem kręglarza (zdecydownie nie polecam).
Od dłuższego czasu stosuję zwisy na drążku, po ok. 1min./raz dziennie, wieczorem ze względu na bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Oprócz tego, że skutecznie niwelują ból w tym odcinku, to zauważyłem jeszcze, iż pozbyłem się dodatkowo bólu w odcinku piersiowym. W obecnej chwili chcę kupić ławkę inwersyjną, bo jak wydaje mi się, będzie jeszcze bardziej skuteczna i wygodniejsza w stosowaniu.
Posiadam ławkę inwersyjna od miesiąca.
Używam jej 4/5 razy w tygodniu.
Efekty to, znaczne zmniejszenie bólu w lędźwiach, łatwo zauważyć można pomoc z problemem łokcia tenisisty. Ogólna poprawa zwrotności, gibkosci ciała oraz zmniejszenie bólu pleców.
Polecam ja bardzo każdemu, komu ból kręgosłupa już nie przeszkadza, bo się po prostu tak jak ja przyzwyczaił to niego.
Naprawdę po kilku latach doświadczam pierwszych chwil bez bólu.
Do ławeczki polecam również materac Vitberg plus.
Równie wielkie pozytywne zaskoczenie po zabiegach na tym sprzęcie.
Cześć. Mam spore problemy z kregosłupem i chciałbym się podzielić moją opiniom. Ostatnio byłem u barbera i leżałem tak prawie na wznak na fotelu i bardzo się zrelaksowałem w czasie zabiegu strzyżenia mojej brody. Myśę, że samo fizyczne oddziaływanie nie jest idealne. Musi iść z tym w parze głeboki relaks psychiczny.